Castratie hond, nodig of niet

Dit stukje gaat niet over hoe een castratie bij een hond in zijn werk gaat, maar waarom honden gecastreerd worden (of niet!).

Castratie wegens gedragsproblemen

De meest voorkomende reden om reuen te castreren is in Nederland problemen met gedrag. Voor het gemakt delen we die op in twee grote problemen.

(Hyper-)seksueel gedrag als probleem

Sommige honden zijn letterlijk maar met één ding bezig. Die rijden op alles wat los en vastzit, of in ieder geval op zaken die er niet voor bedoeld zijn. Dat gedrag zou je hyperseksueel kunnen noemen.

Andere reuen hebben een vruchtbaar teefje in huis, of in hun vriendenkring, en vertonen seksueel gedrag als dat teefje loops is.

En dan heb je nog de puberende honden: Als honden in de pubertijd zijn (ruw gezegd tussen zesde en achttiende levensmaand), kunnen ze ook nog wel eens aan teefjes denken, als ze niet direct voorhanden zijn.

De kans dat seksueel gedrag (hyper of normaal) minder wordt, als de reutjes gecastreerd worden, is groot. Maar daar horen drie kanttekeningen bij:

1. Als we alle mensenmannetjes die overdreven seksueel gedrag vertonen tijdens hun pubertijd zouden castreren, zouden er erg weinig hele mannen overblijven
2. Het kan zo zijn dat je hyperseksueel gedrag wegneemt, maar dan bestaat de kans dat er ander vervelend gedrag voor in de plaats komt
3. Niet al het seksuele gedrag is seksueel (zo is rijgedrag ook een prima manier om een reactie uit te lokken)

“Dominant” gedrag

Dominantie bij honden is een beetje een heet hangijzer. Een heleboel ongewenst gedrag is lange tijd als “dominant” weggeschreven. Maar meestal is het eigenlijk een stukje onzekerheid, verveling, of misplaatste assertiviteit. Denk maar aan mensen: Haantje de Voorste is vaak eerder onzeker, heeft hersenen die schreeuwen om aandacht, of voelt de groep niet goed aan.

Als je in zo’n geval de reu castreert, neem je een stukje zekerheid en motivatie weg. Dan is de kans groot dat het gedrag erger, of op een andere manier vervelend wordt.

Medische redenen (curatief)

De enige gegarandeerd goede reden voor castratie is een medische: als testosteron zorgt voor een te grote prostaat, of een bepaalde tumor stimuleert, dan kan hij beter weg zijn. Hetzelfde geldt voor testikels waar een plotseling een draai in zit, of waar een tumor in groeit.

Medische redenen (preventief)

De enige reden om eventueel preventief te castreren, is als niet alle balletjes ingedaald zijn. De zogenaamd “cryptorche reu”. Er is namelijk een vergrootte kans op tumor ontwikkeling, in testikels die niet ingedaald zijn. Die kans is klein, en een jaar of 20-30 geleden is er een onderzoek gedaan naar de kans op zo’n tumor, afgezet tegen de kans op complicaties van de castratie zelf. Toen was de conclusie dat het geen zin had om preventief te castreren.

Inmiddels is dat waarschijnlijk veranderd: honden leven langer, en lopen dus meer kans op tumor ontwikkeling. En de anesthesie is een ook een stuk veiliger geworden. Dus de kans aan de tumorkant is groter geworden, en de kans op complicaties van de operatie zijn kleiner geworden. Maar voorlopig heeft niemand het onderzoek opnieuw gedaan met deze data.

Wat wij dus adviseren bij cryptorche reuen is:

1. De hele pubertijd afwachten
2. Is er daarna hypersexueel gedrag, dan een tijdelijke castratie
3. Verbetert het gedrag door de tijdelijke castratie? Dan echt castreren.
4. Verbetert het gedrag niet, en het betreft een ras met een korter verwacht leven: dan niet castreren
5. Verbetert het gedrag niet, en het betreft een ras met een langer verwacht leven: alleen de binnenbal(len) verwijderen

Hoeveel werk dat is, hangt af van de locatie van de niet-ingedaalde testikels. Als die in de lies zitten, is het maar een klein beetje meer werk dan een gewone castratie. Als ze in de buikholte zitten, is het net zoveel werk als een sterilisatie operatie bij een teef.

Advies castratie

Aangezien het effect van castratie vaak onzeker is, adviseren wij bijna altijd om eerst tijdelijk te castreren. Dan wordt, gedurende een half jaar tot een jaar, het testosteron uitgezet bij de reu door een injectie met een implantaat. Levert dat een enorme verbetering op, dan kan een echte castratie volgen. Levert het een verslechtering op, dan is het fijn dat hij op den duur weer uitwerkt.

Als u advies op maat wilt, kunt u altijd een afspraak maken.